Month: November 2024

Pre oko 700 miliona godina Zemlja se toliko ohladila da naučnici veruju da su velike ledene ploče prekrile celu planetu, pretvarajući je u “Planetu Snežne Grude”. Ovaj period zaledjenja, poznat kao Krionijski period, trajao je desetinama miliona godina. Uprkos tome, rani oblici života su ne samo preživeli, već i napredovali. Kada se led otopio, pojavili su se složeni mnogostanični organizmi, što je na kraju dovelo do života koji danas poznajemo.

Kod Pikes Peak u Koloradu, istraživači su pronašli nedostajuću fizičku vezu u obliku neobičnih peščanih naslaga unutar granita, koje su nastale pod pritiskom leda iz tog perioda. Uz pomoć modernih metoda datiranja, istraživači su utvrdili da su ovi peščani slojevi formirani pre između 690 i 660 miliona godina.

Ovo otkriće daje dodatne dokaze o postojanju globalne Planete Snežne Grude i pomaže u boljem razumevanju geoloških fenomena, kao što je prisustvo neusklađenosti u slojevima stena. Istraživači se nadaju da će studije ovih kamenja iz Kolorada voditi ka otkrivanju novih tragova o ovom značajnom periodu u istoriji Zemlje.

[ Prevod originalnog članka ]

[ Originalni članka ]

Astronomi amateri su obradili nedavne fotografije Jupitera koje je napravila NASA-ina sonda, a rezultati su zadivljujući. Sonda Juno, koja se nalazi u produženoj misiji, napravila je neke od najimpresivnijih slika Jupitera do sada. Najnoviji prelet sonde Juno (perijov) dogodio se 23. oktobra 2024. godine, kada je JunoCam zabeležila detaljnije prikaze nemirne gornje atmosfere planete. Juno, koja je ušla u orbitu Jupitera u julu 2016. godine, ostvarila je već 66 preleta blizu planeta. Fotografije obrađuju građanski astronomi, koji razmenjuju informacije o Jupiteru i njegovim mesecima putem stranice Mission Juno. NASA podstiče javnost da učestvuje u obradi slika i predložila je amaterima astronomima da postave teleskopske slike Jupitera koje su sami napravili. Sledeći prelet planiran je za 25. novembar, a misija će trajati do septembra 2025. ili dok sonda ne prestane s radom, nudeći još foto-radosti svim ljubiteljima svemira.

[ Prevod originalnog članka ]

[ Originalni članka ]

Rezultati istraživanja pokazuju da vrtovi pružaju stalni izvor cvetnih resursa, koji može ublažiti nedostatke u resursima na farmama i smanjiti sezonske nedostatke nektra za bumbare u jugozapadnom delu Velike Britanije. Podaci ukazuju na to da pozitivni efekt vrtova na oprašivače ne dolazi toliko iz količine cvetnih resursa koje proizvode, već iz vremenskog usklađivanja njihovog prinosu. Vrtovi nadopunjuju promenljivu ponudu cvetnih resursa na farmama svojim stabilnima i dugotrajnima prinosom na nivou pejzaža. Ovo istraživanje ističe značaj koji građani mogu imati na oprašivače time što upravljaju svojim vrtovima kako bi osigurali stabilan, dugotrajan prinos cvetova.

Modeliranje ukazuje da uklanjanje vrtova iz simuliranih pejzaža farmi smanjuje preživljavanje ranih bumbara i broj novih kraljica u kasno leto. Obzirom na to da je blizina urbanih područja zajedničko obeležje širom sveta, vrtovi mogu igrati značajnu ulogu u jačanju populacije oprašivača. Istraživanje podvlači važnost uključivanja urbanih područja u strategije očuvanja oprašivača kroz upravljanje vrtovima, posebno u poljoprivrednim oblastima gde su nedostaci resursa najizraženiji, ističući potencijal pozitivnih uticaja na oprašivače širom sveta.

[ Prevod originalnog članka ]

[ Originalni članka ]

U narednoj nedelji, tokom noćnih sati, posmatrači mogu uživati u Taurovim meteorskim kišama, koje će dostići svoj maksimum između 5. i 12. novembra. Ove meteorske kiše potiču iz sazvežđa Bika, a posmatraju se najbolje neposredno posle ponoći kada je njihov radijant najviši na nebu. Tokom ovog perioda, može se očekivati između 8 i 12 meteora po satu pod tamnim nebom. Štaviše, ovakve meteorske kiše karakteristične su po svojim polako krećućim se, ali jako svetlim i šarenim meteorima, zahvaljujući ostacima periodične komete Enke. Posebno privlače pažnju spektakularne “vatrene lopte” koje povremeno isijavaju pri ulasku u Zemljinu atmosferu. Taurove meteorske kiše zapravo su podeljene na severne i južne komponente, koje nakratko preklapaju u ovom periodu, pružajući ljubiteljima astronomije priliku da uživaju u ovom nebeskom spektaklu tokom celih noći.

[ Prevod originalnog članka ]

[ Originalni članka ]

NASA-ina međuzvezdana letelica Vojadžer 1 nedavno je prešla na korišćenje rezervnog radio predajnika koji nije bio aktivan još od 1981. godine. Letelica je iskusila privremeni prekid komunikacije nakon što se prebacila u zaštitno stanje kako bi štedela energiju. Problem je nastao kada letelica nije odgovorila na komandu da uključi jedan od svojih grejača. Ispostavilo se da je Vojadžer 1 isključio svoj primarni X-opseg radio transmiter i prešao na sekundarni S-opseg transmiter koji koristi manje energije.

Ovaj sistem zaštite od grešaka na letelici i samostalno reaguje na unutrašnje probleme. Upravljački tim je radio na prikupljanju informacija kako bi vratio Vojadžer 1 u normalan režim rada. Iako je signal sa S-opsega slabiji, rizik slanja signala preko X-opsega koji bi mogao izazvati dodatne zaštitne mere, naterao je tim da nastavi sa komunikacijom putem S-opsega.

Vojadžer 1, lansiran 1977. godine, prešao je u međuzvezdani prostor 2012. godine i postao prva svemirska letelica koja je napustila granice našeg sunčevog sistema. Problem sa komunikacijom dodatno pojačava izazove povezane s odmaklom godinom letelice i njenom udaljenošću od Zemlje, no ona nastavlja da prenosi dragocene podatke izvan sunčevog sistema. Očekuje se da će produžena misija trajati do najmanje 2025. godine, sa mogućim maksimalnim životnim vekom do 2030.

[ Prevod originalnog članka ]

[ Originalni članka ]

NASA-ini naučnici su otkrili da sistem V4641 Sagittarii, udaljen oko 20.000 svetlosnih godina od Zemlje, emituje ultra visokoenergetsku gama radijaciju. Ovo mikrokvazar, koji se nalazi blizu sazvežđa Strelac, ima crnu rupu koja apsorbuje materijal sa obližnje zvezde, stvarajući radijaciju sličnu kosmičkom akceleratoru čestica. Merenjem putem HAWC opservatorije, otkriveni su fotoni sa energijama do 200 teraelektronvolta, što je neobično visoko za mikrokvazare. Ovo otkriće menja dosadašnje razumevanje o izvorima gama zraka visoke energije, koji su se ranije vezivali za kvazare, i pruža uvid u procese zračenja u kosmosu.

[ Prevod originalnog članka ]

[ Originalni članka ]